Bağlama spelen in Berchem

‘Mijn vader leerde me ‘onder lichte dwang’ mijn eerste melodieën op de bağlama spelen toen ik een jaar of zeven was. En vandaag geef ik op mijn beurt, als muziekleraar aan de Academie van Berchem, de liefde voor de Turkse luit door aan de jongere generatie. De bağlama is iconisch erfgoed uit Turkije. Voor veel van mijn leerlingen is dit een belangrijke motivatie om het instrument te leren.’

‘De bağlama is een snaarinstrument dat hoort tot de familie van de langsteelluiten. Net zoals de westerse luit en de Midden-Oosterse oud heeft het instrument een diepe ronde rug, maar een veel langere nek. Vaak wordt de bağlama verkeerdelijk een saz genoemd. Maar er is een groot verschil. Saz is een overkoepelende term voor langsteelluiten, terwijl bağlama de specifieke benaming is voor de kortere variant. Er bestaan immers verschillende soorten. Een bekend broertje van de bağlama is de bouzouki, die vooral in Griekenland wordt bespeeld.’

‘De bağlama is de onbetwiste koningin van de muziekcultuur in Turkije. Het instrument werd lange tijd gebruikt door troubadours en stadsvertellers als begeleiding bij hun gedichten en verhalen. Vandaag vormt ze de kern van volksmuziekensembles en -orkesten. Ze is ook steeds vaker te horen als solo-instrument in jazz- of popmuziek. Enkele grote namen zijn Erdal Erzincan, Arif Sağ, Talip Özkan en Neşet Ertaş.’

Kruispunt van muziekstijlen

‘Turkije heeft een lange geschiedenis als kruispunt tussen verschillende beschavingen, zoals onder andere de Griekse, Romeinse, Perzische en Turkse beschavingen. Daar komt bij dat in Turkije meer dan 80 verschillende etnische groepen leven, elk met eigen culturele en muzikale karakteristieken. Al die verschillende muziekstijlen dragen bij tot de veelzijdigheid van het instrument, dat al vernoemd werd in oud-Perzische teksten uit de vijfde eeuw na Christus.’

Herinnering aan Turkije

‘Mijn vader vond het belangrijk me als kind al de melodieën en technieken van de bağlama aan te leren. Zo zorgde hij ervoor dat de herinnering aan het moederland Turkije levend blijft. Datzelfde nostalgische gevoel leeft vandaag bij veel van mijn leerlingen. Ik ben daarom heel dankbaar dat de Academie van Berchem de bağlama mee in haar aanbod heeft opgenomen. In Berchem leeft een grote Turkse gemeenschap. Die vinden nu de weg naar de academie dankzij deze lessen bağlama. Nog belangrijker is dat jongeren hier trots kunnen zijn op hun eigen erfgoed, en dat ze er een ambassadeur van kunnen worden.’

*Benieuwd naar meer mensen die Antwerps erfgoed maken? Neem een kijkje op alles van waarde | Een project van ErfgoedLab Antwerpen en MAS.